Vào một ngày Hè 1973, cánh cửa của một câu lạc bộ cờ vua tại Budapest đột nhiên hé mở, đón một ông bố dắt theo cô con gái nhỏ tiến vào.
Bên trong CLB lúc này đầy khói xì gà và những người đàn ông đứng tuổi hàng ngày đến đây chơi cờ.
Tất cả đều không thể tin vào tai mình, khi nghe László Polgár thách họ đấu với cô con gái 4 tuổi Susan Polgár.
Và rồi László Polgár lấy chiếc gối mà ông xách từ nhà theo đặt lên một chiếc ghế để cô con gái có thể với tới bàn cờ.
Sau đó, tất cả đều mắt tròn, mắt dẹt chứng kiến cô bé Susan thắng hết người này đến người kia. Rồi họ tự hỏi: Cô bé này từ đâu ra thế?
Nữ ĐKT cờ vua đầu tiên trong lịch sử
Một tối thứ Năm của hơn 30 năm sau, Susan Polgár - lúc này đã là ĐKT cờ vua nữ đầu tiên trên thế giới - bước vào câu lạc bộ cờ vua New York Chess và thông báo với mọi người: "Đêm nay tôi sẽ tặng cho các bạn một món quà đặc biệt. Đêm nay, tất cả sẽ đấu cờ với tôi."
Mỉm cười tự tin, Susan Polgár đấu với cùng lúc 20 người. Thể thức thi đấu là cờ chớp. Nhưng dù thời gian rất hạn chế, Susan vẫn có thể vừa đánh bại đối thủ, lại còn đưa ra những lời khuyên.
Tài năng xuất chúng của Susan nhanh chóng thu hút sự chú ý ngay từ lúc cô còn niên thiếu, khi gia nhập câu lạc bộ cờ vua New York Chess lúc 16 tuổi.
Chẳng bao lâu, cô chị cả nhà Polgár đã xuất hiện trên trang bìa báo New York Times. Lúc 21 tuổi, Susan thậm chí trở thành tay cờ nữ đầu tiên đạt danh hiệu ĐKT thế giới.
Vậy mà trong nhà, Susan chưa phải lợi hại nhất. Susan có thể xuất sắc hơn cô em kế Sophia, nhưng hoàn toàn lu mờ trước hào quang của cô út Judit.
Ngay từ năm 9 tuổi, Judit bé nhỏ đã dám bịt mắt đại chiến cùng lúc với 5 tay cờ người lớn. Đến năm 2002, lúc đang xếp trong Top 8 tay cờ mạnh nhất thế giới cả nam lẫn nữ, Judit đánh bại ĐKVĐTG - huyền thoại cờ vua Gary Kasparov.
Đó là một đòn giáng trả thích đáng cho nhận xét đầy miệt thị nữ giới của Vua cờ: "Phụ nữ, vì bản chất của họ nên không thể trở thành những tay cờ ngoại hạng: Họ không phải là những chiến binh vĩ đại."
Xét trên diện rộng, Kasparov chưa hẳn sai: Trong 950 ĐKT thế giới, chỉ có 11 là nữ. Nhưng nếu xét riêng gia đình Polgár, Vua cờ đúng sai quá sai.
Thiên tài chưa hẳn do bẩm sinh
47 năm trước ngày Judit thắng Gary Kasparov, ông László Polgár đã nhờ được cô giáo dạy ngoại ngữ Klara hợp tác sinh con để thử nghiệm công trình 3 bước đào tạo thiên tài.
Ý tưởng này hình thành sau khi László nghiên cứu về cuộc sống và thành tựu của hơn 400 nhân tài thời đó. Ông nhận ra họ đều có điểm chung: Đặc biệt chú ý và kiên trì vào một mục tiêu từ rất sớm.
László không tin tài năng bẩm sinh đã có. Và ông cho rằng hệ thống giáo dục phổ thông chỉ đủ sức tạo ra những bộ óc tầm thường.
Ông tin rằng bằng nỗ lực rèn luyện trong môi trường phù hợp, bất cứ ai đều có thể trở thành thiên tài.
Sở dĩ ông chọn cờ vua làm thử nghiệm một phần do Susan mê cờ từ bé. Mặt khác vào lúc đó, tỷ lệ nữ trong làng ĐKT cờ vua thế giới chỉ chiếm 1%.
Do vậy, László đã biến ngôi nhà của ông thành một vương quốc cờ thật sự: Chỗ nào cũng nhìn thấy sách cờ và hình ảnh của các ĐKT.
3 bước đào tạo thiên tài
Trong cuốn sách Peek xuất bản năm 2017 nhằm hướng dẫn mọi người đều có thể làm được chuyện phi thường, tác giả Anders Ericsson mô phỏng lại hành trình của chị em nhà Polgár qua 3 bước.
- Sự tò mò: Ở giai đoạn đầu của sự phát triển, đứa trẻ được thúc đẩy bởi sự tò mò. Đứa trẻ muốn tìm hiểu mọi thứ. Chính ở giai đoạn đầu này, vợ chồng Polgárs đã nỗ lực phối hợp để ảnh hưởng đến con cái của họ.
Susan xác nhận: "Đúng là cha tôi có thể hướng chúng tôi tới bất cứ lĩnh vực nào, nhưng chính tôi đã chọn cờ vua khi mới 4 tuổi… Tôi thích những quân cờ vua; chúng là đồ chơi cho tôi. Sau này chính logic đó đã cuốn hút tôi”.
Ở giai đoạn này, cha mẹ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ. Thông qua việc dành tình yêu thương, thời gian, quan tâm và khuyến khích cho con, họ tập trung vào mối quan tâm của trẻ.
Khi thời gian trôi qua, phụ huynh giới thiệu những lợi ích của tính tự giác, sự cống hiến và trách nhiệm trong khi vẫn duy trì đề cao tầm quan trọng của trò chơi. Đi kèm đó là những lời khen ngợi và tưởng thưởng.
Khi đứa trẻ bắt đầu hình thành mối liên hệ sâu sắc hơn với trò chơi, đấy là lúc chuyển sang giai đoạn hai.
- Trở nên nghiêm túc: Đây là lúc đứa trẻ cần có giáo viên hoặc HLV và bắt đầu tập luyện có chủ ý. Người hướng dẫn không nhất thiết phải là dân chuyên nghiệp. Họ chỉ cần hiểu rõ trò chơi.
Bằng chứng là László Polgár đâu phải kỳ thủ giỏi. Các cô con gái của ông đều nhanh chóng giỏi hơn ông rất nhiều. Nhưng như Judit đã nói trong một cuộc phỏng vấn, ông ấy là người "có tầm nhìn xa và tạo động lực tuyệt vời".
Những thuộc tính này ở giáo viên rất quan trọng đối với học sinh nhỏ tuổi. Giáo viên phải có khả năng tích cực huấn luyện và khuyến khích học sinh để phát triển kỹ năng và trình độ cao hơn.
Tuy nhiên, cuối cùng thì động lực của đứa trẻ phải được khơi dậy từ bên trong. Nghiên cứu về hiệu suất của con người đã chỉ ra rằng động lực bên ngoài hiếm khi tồn tại lâu dài. Vì vậy để đi trên con đường dài đến chuyên môn sáng tạo, chúng ta phải tự động viên mình.
Chúng ta đều biết rằng bất kỳ hình thức luyện tập mở rộng nào cũng làm thay đổi hệ thống thần kinh của não bộ, dẫn đến tăng khả năng về các kỹ năng được thực hành.
Vậy liệu có điều gì ảnh hưởng đến động lực và sự thích thú hay không. Hiện tại, vẫn chưa có đáp án rõ ràng. Những gì chúng ta biết mới chỉ là các chuyên gia đạt được niềm vui lớn từ công việc của họ chủ yếu do họ thích làm điều đó.
- Xem như bổn phận: Nhìn chung, trong những năm đầu thời thiếu niên, những thiên tài tương lai quyết định dốc toàn lực vào đam mê. Họ quyết định có ý thức rằng muốn cống hiến cuộc đời mình để trở thành người giỏi nhất.
Họ xem đó như bổn phận nên mọi hoạt động không liên quan khác đều bị loại bỏ. Các thần đồng tìm kiếm những trường học và gia sư tốt nhất, và nếu cần thiết, thậm chí rời đến quốc gia khác để tiếp cận đỉnh cao.
Trong giai đoạn này, tiền có lợi ích rất lớn. Việc đào tạo có thể tốn kém với chi phí lên đến hàng chục nghìn đô la mỗi năm. Tạp chí Money từng ước tính cần tới 30.000 đô la mỗi năm để một đứa trẻ tiếp cận khóa đào tạo quần vợt ưu tú.
Tuy nhiên, việc tạo ra một thiên tài không phải lúc nào cũng cần quá nhiều tiền. Những bậc cha mẹ có ít tiền như nhà Polgár vẫn có thể tạo nên sự khác biệt. Trên thực tế, nhiều tiền mà không có sự hỗ trợ thường sẽ khiến đứa trẻ không đi đến đâu.
Một khía cạnh quan trọng khác của sự phát triển chuyên môn ở trẻ em là khai thác động lực phát triển trong cơ thể.
Nếu ngay từ trẻ mà các kỹ năng đặc biệt không phát triển được thì về sau hiếm có khả năng làm được điều đó.
Ví dụ, để các vũ công ba lê thực hiện được những bước đi đặc biệt, họ phải làm như vậy khi còn nhỏ.
Xương trưởng thành và các khớp cứng lại theo tuổi tác khiến việc phát triển các kỹ năng múa ba lê cần thiết trở nên bất khả thi. Vai, hông, đầu gối... phải được "nhào nặn" từ sớm.
Động lực phát triển của não cũng phải được khai thác sớm. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số khu vực của não phát triển ở các nghệ sĩ hơn là những người không phải là nghệ sĩ.
Các nhạc sĩ cũng có những vùng não mở rộng không thấy ở những người không phải là nhạc sĩ. Điều này đặc biệt đúng đối với các nhạc sĩ bắt đầu đam mê từ thời thơ ấu.
Nghiên cứu có vẻ kết luận: Nếu bạn muốn con mình vượt trội, hãy bắt đầu sớm.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thành công của nhà Polgár còn ở chỗ các cô bé muốn chơi cờ. Họ không bị lôi kéo đến bàn cờ và nghe quát tháo lúc chơi cờ.
László cùng Klara đã tạo ra một bầu không khí vui tươi và thú vị xung quanh trò chơi. Nhờ cờ vua, gia đình họ càng thêm đoàn kết.
Nói cách khác, 3 bước đào tạo thiên tài như nhà Polgár có thể áp dụng cho mọi gia đình, nhưng cũng chưa hẳn thích hợp với mọi gia đình.
Bởi lẽ, tất cả phụ thuộc vào bậc cha mẹ muốn con cái trở thành như thế nào? Chúng ta muốn con cái phát triển theo ý mình, hay để chúng phát triển theo mặc định?
Năm năm trước, vào ngày 20/8/2015, chính phủ Hungary đã trao tặng Order of Saint Stephen - huy chương cao quý nhất nước này - cho Judit Polgar, kỳ thủ được xem như tay cờ vua nữ mạnh nhất lịch sử.
Do đang ở Mỹ nên khung giờ thi đấu của Quang Liêm tại giải cờ Olympiad online 2020 được dự báo là khá khó khăn.
Cái chết của George Floyd - một người Mỹ gốc Phi - đã khơi dậy phong trào chống kỳ thị sắc tộc, không chỉ ở Mỹ, và lan tỏa đến các môn thể thao.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Celtic vs Slovan Bratislava ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Man City vs Inter Milan ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Tiền đạo Kenan Yildiz đã đi vào lịch sử khi ghi bàn thắng mở tỷ số cho Juventus ở giai đoạn giải đấu của Champions League 2024/25.
Lịch thi đấu cúp C1 - Champions League 2024/2025 đã được UEFA công bố. Dưới đây là lịch thi đấu của toàn bộ các trận giai đoạn giải đấu.
Cập nhật lịch thi đấu giải bóng chuyền U23 Quốc gia 2024 diễn ra từ ngày 8/9 tới 21/9 tại Bắc Kạn với 7 đội bóng nam và 10 đội bóng nữ tranh tài.
Mặc cho những bình luận về hai trận tranh đai thiếu lửa và có phần đáng thất vọng, UFC 306 đối với Dana White đã là một thành công ngoài mong đợi.
Giải vô địch bóng ném quốc gia năm 2024 đã khép lại bằng 2 trận chung kết kịch tính ở nội dung nam, nữ, khi Hà Nội và TP. HCM so tài hấp dẫn.
Có một chi tiết đặc biệt thú vị ít ai biết ở đội hình tiếp sức 4x100m hỗn hợp nam nữ vừa săn tìm kỷ lục quốc gia giải vô địch điền kinh các nội dung tiếp sức 2024...
Đội hình dự kiến trận đấu giữa AC Milan và Liverpool thuộc giai đoạn giải đấu của Champions League 2024/25. Cập nhật đội hình trận AC Milan vs Liverpool.
Hai trận đấu đáng chú ý nhất đã được công bố cho UFC 309 với màn bảo vệ chức vô địch hạng nặng của Jon Jones trước Stipe Miocic.
Chuyên gia của tờ Bild đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Sporting Lisbon vs Lille ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Chuyên gia của tờ Bild đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Bayern Munich vs Dinamo Zagreb ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa AC Milan vs Liverpool ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Young Boys vs Aston Villa ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Real Madrid vs Stuttgart ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Chuyên gia của tờ La Gazzetta dello Sport đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Juventus vs PSV Eindhoven ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Tiếp tục duy trì phong độ ấn tượng Hoá chất Đức Giang không mất nhiều thời gian để đánh bại Quảng Ninh, qua đó trở thành đội bóng nữ đầu tiên góp mặt tại Bán Kết.
Rafaelson đã có quốc tịch Việt Nam với tên gọi mới Nguyễn Xuân Son. Nhập tịch thành công, cánh cửa lên đội tuyển quốc gia Việt Nam cũng mở ra với tiền đạo này. Anh chỉ còn chờ tiếng gọi từ HLV Kim Sang Sik nhưng câu chuyện từ “vết xe đổ” của Phan Văn Santos cách đây 16 năm là bài học với Son.
Cập nhật link trực tiếp trận đấu Tứ Kết nội dung nữ giải bóng chuyền U23 Quốc gia 2024, trận đấu giữa Thái Nguyên và Hà Nội.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Club Brugge vs Dortmund ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Bologna vs Shakhtar Donetsk ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Bologna vs Shakhtar Donetsk ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Chuyên gia của tờ Le Pariesien đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa PSG vs Girona ở lượt trận đầu tiên Champions League 2024/25.
Cập nhật link trực tiếp trận đấu Tứ Kết nội dung nữ giải bóng chuyền U23 Quốc gia 2024, trận đấu giữa VTV Bình Điền Long An và Quảng Ninh.
Cập nhật link trực tiếp trận đấu Tứ Kết đầu tiên nội dung nữ giải bóng chuyền U23 Quốc gia 2024, trận đấu giữa Hoá chất Đức Giang gặp Quảng Ninh.
VICTOR China Open 2024 là giải Super 1000 cuối cùng của mùa giải năm nay 2024. Hãy cùng điểm lại những cột mốc đáng chú ý của sự kiện lớn này.
HLV Park Hang Seo cùng một doanh nghiệp đã đến trao số tiền 200 triệu đồng nhằm ủng hộ đồng bào bão lũ khu vực phía Bắc. Cựu thuyền trưởng ĐTQG Việt Nam dành những lời chia sẻ đầy thân tình, ấm áp.
Đội hình dự kiến trận đấu giữa Bayern Munich vs Dinamo vòng bảng Champions League 2024/25. Cập nhật đội hình trận Bayern Munich vs Dinamo.
Đội hình dự kiến trận đấu giữa Real Madrid vs Stuttgart thuộc giai đoạn giải đấu của Champions League 2024/25. Cập nhật đội hình trận Real Madrid vs Stuttgard.
Lịch thi đấu, trực tiếp cầu lông VICTOR China Open năm 2024 hôm nay. Cập nhật lịch trực tiếp giải cầu lông VICTOR Trung Quốc mở rộng năm 2024 mới nhất.
Những niềm hy vọng của chủ nhà như Wang Zhi Yi và Jiang Zhen Bang / Wei Ya Xin đã cải thiện thứ hạng hạt giống ở đơn nữ và đôi nam nữ tại VICTOR China Open 2024.
Nghẹt thở vượt qua Sài Gòn Titans TPHCM trong trận chung kết, Thái Sơn Bắc lập dấu mốc lịch sử cho đội bóng khi lần đầu tiên lên ngôi vô địch ở U20 futsal Quốc gia.
Phải bước sang vòng đấu thứ 4 này, AC Milan mới biết đến hương vị của chiến thắng dưới thời HLV Fonseca theo cách hết sức tưng bừng.
Bảng xếp hạng MLS mùa giải 2024 mới nhất. Xem BXH giải bóng đá nhà nghề Mỹ được cập nhật hôm nay chính xác.
Vòng bảng khép lại cũng là lúc giải bóng chuyền U23 Quốc gia xác định được 8 đội bóng vào Tứ Kết với 4 cặp đấu nảy lửa.
Đợi 5 tháng để giành ngôi vô địch đầu tiên của mùa giải này, tay vợt số 2 thế giới Viktor Axelsen hiện vừa đăng quang trong hai sự kiện gần đây nhất, bao gồm cả sự kiện lớn nhất - huy chương vàng Olympic thứ 2 của anh vào đầu tháng 8.
Một kỷ lục mới lại được thiết lập bởi UFC 306 cho chủ tịch Dana White dù cho các trận đấu tâm điểm bị đánh giá không hấp dẫn như kỳ vọng.
Cách đây 10 năm, Công Phượng từng khiến NHM suýt xoa vì những pha đi bóng trong màu áo U19 Việt Nam. Sau đó, anh được thêu hoa dệt gấm với những mỹ từ, sự kỳ vọng lớn gánh vác và là trụ cột của bóng đá nước nhà. Một vài thời điểm ngắn ngủi, Công Phượng biết cách lóe sáng. Nhưng tựu chung, suốt 10 năm qua, hình ảnh của anh bóng loáng trên truyền thông, mạng xã hội không tỷ lệ thuận với màn trình diễn trên sân. Thêm một lần nữa, đã là lần thứ 4, Công Phượng xuất ngoại thất bại.
Hôm nay, ngày 16 tháng 9 năm 2024, Liên đoàn Quần vợt Việt Nam (VTF) đã phối hợp với Cục Thể dục thể thao và Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Ninh Bình tổ chức thành công Lễ Khai mạc Giải Quần vợt Vô địch Quốc gia 2024.
Cập nhật bảng xếp hạng giải bóng chuyền U23 Quốc gia 2024 diễn ra từ ngày 8/9 tới 21/9 tại Bắc Kạn với 7 đội bóng nam và 10 đội bóng nữ tranh tài.