Trong phần trước, chúng tôi đã cùng bạn đọc trao đổi về những nguyên tắc và yếu lĩnh căn bản của giai đoạn Khai cuộc. Tới đây xin được bắt đầu bước vào từng loại hình khai cuộc phổ thông, được nhiều người lựa chọn và vận dụng.
Do khuôn khổ của bài viết có hạn, lại khó diễn được đầy đủ những thế biến như trong các tài liệu chuyên môn, nên Webthethao chỉ xin đưa ra những trao đổi mang tính gợi mở, một cách hệ thống, giúp bạn đọc có thể tự nghiên cứu sâu hơn...
Bàn cờ và cách ghi nước đi
Để đọc được biên bản các ván cờ (qua đó đọc, hiểu được tài liệu chuyên môn), trước tiên bạn cần nắm vững nguyên tắc đọc – ghi biên bản.
Hình vẽ căn bản bàn cờ được chia thành các đường dọc ("lộ") đánh số từ 1-9 từ phải qua của mỗi bên. Ví dụ đường số 1 của bên Tiên (quy ước là bên Đỏ) tương ứng với đường số 9 của bên Hậu (quy ước là bên Đen). Như vậy, trong hình cờ ban đầu, bên Đỏ hiện có các quân Xe ở lộ 1 gọi là Xe 1 (viết tắt là X1) và Xe ở lộ 9 (X9); Mã ở lộ 2 (M2) và lộ 8 (M8); Tượng ở lộ 3 (T3) và lộ 7 (T7); Sĩ ở lộ 4 (S4) và lộ 6 (S6); Tướng ở lộ 5 (Tg5); Pháo ở lộ 2 (P2) và lộ 8 (P8) cùng 5 quân Tốt (một số sách còn gọi là "Binh", viết tắt là B, hoặc "Chốt", viết tắt là C) ở các lộ 1, 3, 5, 7, 9. Theo đó, chúng ta quy ước viết tắt là "Binh" thì sẽ ghi các quân thành B1, B3, B5, B7 và B9; còn theo một số sách hoặc tùy kỳ thủ gọi là "Chốt" thì sẽ ghi thành C1, C3, C5, C7, C9. Cách ghi cho bên Đen cũng tương tự.
Quy ước ký hiệu của bàn cờ tướng
Ký hiệu nước đi sẽ là sự kết hợp giữa ký hiệu của vị trí các quân kèm theo ký hiệu di chuyển. Theo đó, nếu quân đi ngang gọi là "bình", viết tắt là "-"; quân đi hướng về phía trước gọi là "tiến" (viết tắt là "."), còn quân đi lùi về phía sau gọi là "thoái", viết tắt là "/". Khi ấy, nếu quân Pháo từ lộ 2 đóng vào đầu (đường chính giữa bàn cờ) thì sẽ đọc là "Pháo 2 bình 5", một số sách sẽ viết đầy đủ như trên, hoặc ghi tắt là P2-5. Còn nếu quân Pháo đang ở vị trí ban đầu (lộ 2), tiến về phía trước, lên 4 nước, ngang với hàng Tốt ban đầu của đối phương thì chúng ta sẽ ghi là "P2.4".... Nếu quân Mã từ lộ 2 tiến lên lộ 3, sát với quân Pháo 2, thì sẽ đọc là "Mã 2 tiến 3", viết tắt là M2.3. Nếu quân Tượng từ lộ 3, tiến lên lộ 5, đọc là "tượng 3 tiến 5", viết tắt là T3.5. Nếu quân Tượng sau đó lại lui từ lộ 5 về lộ 3 thì sẽ ghi là T5/3.
Mỗi nước đi được đánh số thứ tự, bao gồm đầy đủ cả lượt đi của 2 bên; trong đó, bên đi Tiên ghi trước, đi Hậu ghi sau. Ví dụ: "1/ P2-5 M8.7".
Thế trận Pháo đầu đối Bình phong Mã
"Bình phong Mã" là cách bố trí 2 Mã lên chính diện hướng vào trong (M2.3 và M8.7) nhằm mục đích trước mắt là vừa bảo vệ Tốt đầu, khi cần có thể liên kết với nhau bằng cách thoái 1 trong 2 quân Mã về cung (M3/5 hoặc M7/5), hoặc sau khi tiến Tốt đầu lên, thì tạo liên kết Mã ở phía trên (M3.5 hoặc M7.5) thay vì phải "hồi cung" (làm cản trở sự phát triển của các quân Sĩ). Chúng ta thấy "Bình phong Mã" tạo thế liên kết quân, vì quân Mã ở lộ 2 sẽ có sự bảo vệ của quân Pháo ở lộ 8 và ngược lại. Những biến hóa của "Bình phong Mã" cũng vô cùng đa dạng, nên được cho là thế trận phổ biến, tiêu biểu bậc nhất trong nhóm các Khai cuộc mang tính chắc chắn cho bên đi Hậu để chống lại Pháo đầu.
Có thể thấy ngay ban đầu cả 2 quân Mã đều bị cản bởi 2 quân Tốt (hay Binh) ở phía trên, nên để giúp chúng cơ động, trong quá trình thực hiện các nước Khai cuộc, bên Hậu sẽ tranh thủ tiến 1 trong 2 quân Tốt ấy lên (B3.1 hoặc B7.1). Mỗi nước đi lại có thể dẫn ván cờ đi theo một chiều hướng phát triển khác hẳn. Các nguồn tài liệu chỉ ra rằng, trong lịch sử cờ tướng, nước tiến Binh 3 (B3.1) được nghiên cứu từ trước, nên thế trận Bình phong Mã tiến Binh 3" được gọi là "Bình phong Mã cổ điển". Còn nước B7.1 là dấu hiệu nhận biết của thế trận "Bình phong Mã hiện đại".
Tới đây xin được cùng bàn luận về hình cờ căn bản của đối cuộc "Pháo đầu đối Bình phong Mã cổ điển". Hình cờ sau được hình thành sau 4 nước đi đầu tiên: 1/ P2-5 M8.7, 2/ M2.3 M2.3, 3/ X1-2 X9-8, 4/ B3.1 B3.1.
Hình cờ căn bản của thế trận Pháo đầu đối Bình phong Mã
Nếu như 3 nước đầu của bên Tiên (vào pháo đầu, lên Mã phải, ra Xe phải) được cho là tối ưu và thông dụng nhất của bên sử dụng Pháo đầu thì 3 nước đối phó của bên Hậu (lên 2 Mã trong rồi xuất Xe bảo vệ Pháo), còn gọi là "Bình phong Mã tròn" cũng vậy. Biến hóa tiếp theo xuất hiện từ nước thứ 4 khi bên Tiên chơi B3.1 nhằm vừa mở đường cho Mã 3 của mình, vừa cản trở Binh 7 của đối phương (gián tiếp cản trở sự phát triển của Mã 7 bên Đen), khi ấy bên Hậu cũng lập tức chơi B3.1 nhằm mở đường cho Mã ở lộ 3, vừa cản trở lại phát triển của quân Binh 7 bên Đỏ.
Chỉ sau 4 nước đi, nhưng có thể nhận đấy đôi bên vẫn giữ được hình thế vững chắc, cân bằng, và bên Đỏ chỉ có duy nhất lợi thế đi trước mà thôi.
Thế kỷ 17, trong "bí kíp" mang tên "Mai Hoa Phổ" rất nổi tiếng của tác giả Vương Tái Việt, nghiên cứu sâu về cách chơi Bình phong Mã chống Pháo đầu tuần hà Xe (X2.4) của bên Tiên (thay vì B3.1). Theo đó, bên Hậu chủ động đẩy Binh 3 sớm trước khi hình thành Bình phong Mã, sau đó chủ động "phế quân", dẫn dụ đối phương rơi vào "thiên la địa võng" để rồi tổ chức phản công cực kỳ sắc bén. Mới hay ngay từ cách đây 4 thế kỷ, thế trận "Bình phong Mã" đã hàm chứa những biến hóa thật sâu sắc, khó lường. Các nhà nghiên cứu xếp cách chơi của Mai Hoa Phổ vào dạng thức "Khai cuộc cạm bẫy", trong đó tận dụng tối đa sai lầm về phán đoán hình thế của bên Tiên để đưa ra những đòn phản tuyệt đẹp của bên Hậu.
(Còn tiếp)
Sau hai ngày 19-20/8/2024 tranh tài kịch tính và đầy cảm xúc, giải quần vợt bãi biển quốc tế ITF - BT50 Cúp Fleur De Lys 2024 đã chính thức khép lại tại bãi biển Xuân Diệu, TP. Quy Nhơn.
Lee Mi-rae không xa lạ với người hâm mộ billiards Việt Nam, vì người đẹp Hàn Quốc từng đến TPHCM giao lưu và "thả thính" bộc lộ ước muốn quay lại lần nữa.
Ở trận ra quân các CLB Đông Nam Á 2024/25, CAHN phải chạm trán với đối thủ mạnh Buriram United đến từ Thái Lan.
Kết quả bóng đá các CLB Đông Nam Á 2024 hôm nay. Cập nhật kết quả bóng đá các CLB Đông Nam Á 2024 mới nhất.
Hôm nay ngày 22/8, US Open Pool Championship 2024 sẽ tiếp tục với vòng 64 cơ thủ. Việt Nam còn 2 đại diện là Dương Quốc Hoàng và Đỗ Thế Kiên.
Cứ đến hẹn lại lên, trong những mùa giải gần đây, trước khi hạng Nhất khởi tranh, cụm từ “bỏ giải” lại trở nên quá quen thuộc. Một hình ảnh quá đỗi bình thường đã mang đến sự trăn trở, tréo ngoe và ảnh hưởng lớn đến bóng đá Việt Nam.
Chuyên gia của tờ La Gazzetta dello Sport đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Fiorentina vs Puskas thuộc vòng play-off Conference League 2024/25.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Jagiellonia vs Ajax thuộc vòng play-off Europa League 2024/25.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Chelsea vs Servette thuộc vòng play-off Conference League 2024/25.
Với việc Joao Felix trở thành cầu thủ của Chelsea, HLV Enzo Maresca sẽ có nhiều lựa chọn khi cầu thủ người Bồ Đào Nha đáp ứng được những vị trí khác nhau.
Hiệp hội Bi-a chuyên nghiệp Hàn Quốc PBA đã chọn Hà Nội là điểm đến đầu tiên tổ chức giải đấu nằm trong hệ thống PBA Tour toàn cầu - GIẢI PBA LPBA SY Bazzar Hà Nội Open 2024.
Đội bóng tới từ xứ sở bạch dương Korablelka mang đến giải bóng chuyền VTV Cup 2024 đội hình với 13 thành viên.
Ứng cử viên hàng đầu cho chức vô địch VTV Cup 2024, CLB Hà Nam Trung Quốc mang đến dàn VĐV rất chất lượng với chiều cao đáng kinh ngạc.
Cập nhật lịch thi đấu giải bóng chuyền nam SEA V.League 2024 với 4 đội tuyển tranh tài gồm Việt Nam, Thái Lan, Indonesia và Philippines.
Vốn nổi tiếng với sự trung thành và đã gắn bó 15 năm với Golden State Warriors, Stephen Curry đã gây bất ngờ với động thái mới nhất trên mạng xã hội.
Gánh nặng của những giấc mơ chưa thành hiện rõ trên khuôn mặt của Line Kjaersfeldt, ngay cả sau khởi đầu đầy hứa hẹn cho chiến dịch Japan Open 2024.
Chuyên gia của tờ Le Parisien đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa PSG vs Montpellier thuộc vòng 2 Ligue 1 2024/25 vào lúc 1h45 ngày 24/8.
HLV Velizar Popov gây bão khi thẳng thừng tuyên bố ông không muốn chiêu mộ tân binh người Hàn Quốc mà CLB Thanh Hóa vừa công bố.
Một lần nữa, thể thức thi đấu của Survival Masters 2024 chứng tỏ vượt quá khả năng kiểm soát của "sói cô độc" Therese Klompenhouwer.
Hành động của đội ngũ sản xuất UFC khi không ghi nhận thông tin về Francis Ngannou đã khiến chủ tịch Dana White phải lên tiếng xin lỗi.
Ngày thi đấu thứ 3 của US Open Pool Championship 2024 sẽ bắt đầu bước vào vòng loại trực tiếp, vòng 64 cơ thủ cuối cùng. Việt Nam chỉ còn hai đại diện là Dương Quốc Hoàng và Đỗ Thế Kiên.
Billiards Việt có Trần Quyết Chiến, Bao Phương Vinh, Chiêm Hồng Thái dự Survival Masters 2024, giải carom 3 băng diễn ra từ ngày 22-25/8 tại Seoul, Hàn Quốc.
HLV Kim Sang Sik đã công bố danh sách 26 cầu thủ đội tuyển Việt Nam chuẩn bị cho hai trận đấu gặp Thái Lan và Nga thuộc giải giao hữu quốc tế trong tháng 9 tới. Đa phần các cầu thủ đều từng là quân của cựu thuyền trưởng Park Hang Seo.
Chuyên gia của tờ Bild đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Monchengladbach vs Leverkusen thuộc vòng 1 Bundesliga 2024/25.
Những kết quả tại UFC 305 đã khiến cho những người chiến thắng như Dricus Du Plessis hay Dan Hooker có những thay đổi đáng kể trên bảng xếp hạng.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Celta Vigo vs Valencia thuộc 2 La Liga 2024/25 vào lúc 0h00 ngày 24/8.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Sevilla vs Villarreal thuộc vòng 2 La Liga 2024/25 vào lúc 2h30 ngày 24/8.
CLB top đầu bóng chuyền Kazakhstan Kuanysh đã chốt danh sách 20 thành viên tham dự VTV Cup 2024 với gương mặt quen thuộc nhất Sana Anarkulova.
Tổng thư ký Liên đoàn bóng đá Nga (RFU) Maxim Mitrofanov khẳng định, ĐTQG Nga vẫn đang đi đúng lộ trình dù vấp phải chỉ trích khi thi đấu hai trận giao hữu với các đối thủ ngoài Top 100 thế giới là Việt Nam và Thái Lan.
Cristiano Ronaldo công bố kênh YouTube chính thức và chỉ sau 120 phút đã nhận được nút vàng, tiếp đến là bỏ xa kênh của Lionel Messi.
Sự kết hợp giữa GMA - The Grand Hồ Tràm - Vfilm và Fundgo sẽ là bước đệm để đưa giải đấu này lên một tầm cao mới, cũng như đãi ngộ với các võ sĩ.
Lịch thi đấu, trực tiếp cầu lông Japan Open năm 2024 hôm nay. Cập nhật lịch trực tiếp giải cầu lông Nhật Bản mở rộng năm 2024 mới nhất.
Trước sự thờ ơ của cả chủ tịch Dana White và những lời khiêu khích từ Jon Jones, Tom Aspinall một lần nữa lên tiếng về sức mạnh của mình.
Chuyền hai Liao Yi-Jen người được đánh giá là ứng cử viên nặng ký cho danh hiệu VTV Cup 2024 nhiều khả năng không thể tham dự giải đấu.
Sau những lần nín thở VAR can thiệp, Thanh Hóa FC cũng có chiến thắng ngược dòng cảm xúc trước Shan United ở trận ra quân bảng A giải Vô địch các CLB Đông Nam Á 2024/25.
Ngày thi đấu 21/8, US Open Pool Championship 2024 sẽ xác định các tay cơ giành vé vào vòng 64 cơ thủ cuối cùng, và Việt Nam có 6 đại diện vẫn còn hy vọng đi tiếp.
Hiệp hội billiards pool thế giới (WPA) tiếp tục cho thấy sự đối xử, phân biệt các cơ thủ Việt Nam qua thông báo mới nhất về giải TP.HCM mở rộng 2024.
Đội hình cầu thủ Chelsea 2024/2025 mới nhất. Cập nhật danh sách đội hình, số áo cầu thủ CLB Chelsea thi đấu mùa giải năm nay.
Ngoại binh từng được coi là cứu tinh của bóng chuyền nữ Thanh Hoá Sana Anarkulova sẽ có lần trở lại Việt Nam tham dự VTV Cup 2024.
Các CLB bóng chuyền đến từ nhiều quốc gia khác nhau đang sẵn sàng hành trình đặt chân đến Việt Nam chuẩn bị cho VTV Cup 2024.