Theo một thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ người mắc trầm cảm cách đây một thập kỷ đã đạt đến con số đáng báo động: khoảng 300 triệu người, đạt hơn 4% dân số thế giới. Tính đến hiện tại, tỷ lệ này càng tăng, nhất là vào thời điểm thế giới vừa trải qua 2 năm đầy biến động tiêu cực với dịch COVID-19.
Trầm cảm là gì và những triệu chứng nhận biết
Theo định nghĩa được các nhà khoa học đúc kết, trầm cảm là một bệnh thuộc tâm thần học đặc trưng bởi sự rối loạn khí sắc. Bệnh do hoạt động của não bộ bị rối loạn gây nên do một yếu tố tâm lý nào đó tạo thành những biến đổi bất thường trong suy nghĩ hành vi tác phong.
Trong số các trường hợp tự sát, người ta thống kê được có đến hơn 50% tỷ lệ do bệnh trầm cảm. Các đối tượng mắc trầm cảm tập trung ở những nhóm người: hôn nhân tan vỡ, kinh doanh thất bại, thất nghiệp…
Các nhà nghiên cứu cũng thống kê được rằng tỷ lệ nữ giới mắc trầm cảm cao gấp đôi so với nam giới. Độ tuổi mắc trầm cảm cũng rất đa dạng, nhưng thường tập trung vào nhóm người trưởng thành, có năng lực nhân biết và lao động chính trong xã hội. Tỷ lệ người mắc chứng trầm cảm ngày càng tăng nhưng số người được phát hiện kịp thời và chữa trị thành công vẫn ở mức thấp, chỉ khoảng chưa đến 30%.
Có nhiều dấu hiệu nhận biết một người mắc chứng trầm cảm, nhưng thường tập trung vào 9 dấu hiệu đặc trưng. Người có 5 trong số 9 dấu hiện sau nên cân nhắc đi khám để có hướng điều trị trầm cảm.
1. Trầm uất gần như cả ngày.
2. Giảm hoặc không có hứng thú trong tất cả hoặc đa số hoạt động.
3. Giảm hoặc tăng cân đáng kể ngoài ý muốn.
4. Mất ngủ kéo dài hoặc ngủ nhiều quá mức.
5. Bị kích động hoặc chậm chạp, lờ đờ rõ ràng, khiến người khác nhận ra sự khác biệt so với thường ngày.
6. Mệt mỏi, chán chường hoặc mất năng lượng kéo dài.
7. Cảm giác tự ti, vô dụng và mặc cảm tiêu cực về bản thân.
8. Giảm hoặc mất khả năng tập trung, suy nghĩ hoặc không quyết định được bất kỳ việc gì.
9. Liên tục nghĩ đến cái chết, sự giải thoát tiêu cực khác.
Trầm cảm thể thao
Riêng trong lĩnh vực thể thao, trầm cảm có những mức độ khác nhau, với nguyên nhân và các biểu hiện cũng đặc trưng hơn.
Các nghiên cứu khoa học kéo dài nhiều thập kỷ qua đã tìm ra 3 dạng của trầm cảm trong thể thao:
a. Trầm cảm mang tính cạnh tranh
Đây là dạng căng thẳng mà các VĐV hoặc những người liên quan thường gặp trong quá trình tập luyện và đặc biệt tăng dần trước, trong và sau các giải đấu.
Biểu hiện của sự căng thẳng mang tính cạnh tranh là những lo lắng, suy nghĩ tiêu cực về thành tích thi đấu, áp lực phải vượt qua bản thân, đối thủ, phải có thành tích… dẫn đến những hệ lụy khôn lường nếu tình trạng kéo dài.
Những nguyên nhân khiến VĐV mắc dạng trầm cảm này:
- Chấn thương.
- Tái phát chấn thương.
- Áp lực trước ngày thi đấu.
- Áp lực phải đạt thành tích cao trong thi đấu.
- Đối thủ.
- Địa điểm thi đấu
- Các vấn đề về kỹ năng, kỹ thuật thi đấu.
b. Trầm cảm mang tính tổ chức
Đây là những tác động từ bên ngoài khiến người bệnh tăng dần mức độ căng thẳng, trầm cảm. Áp lực về kế hoạch và hiệu quả tập luyện từ HLV, ban lãnh đạo khiến các VĐV luôn trong trạng thái lo sợ, căng thẳng, dẫn đến trầm uất sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến suy nghĩ, hành vi và cuối cùng là kết quả thi đấu.
Loại trầm cảm này bủa vây các VĐV từ nhiều phía, không chỉ là những lời quát mắng từ HLV, những lời chê bai từ đồng nghiệp, đối thủ… mà còn áp lực khủng khiếp về kỳ vọng của những người xung quanh, đặc biệt là khán giả, người hâm mộ.
Nguyên nhân gây trầm cảm mang tính tổ chức:
- Sự cố trong tập luyện (thay đổi kế hoạch, nội dung tập luyện hoặc cơ sở vật chất tập luyện)
- Va chạm với HLV, đồng đội.
- Bất mãn về sự thiếu hỗ trợ từ nhiều phía.
- Bất tiện trong di chuyển, lưu trú ở những kỳ tập huấn, thi đấu.
c. Trầm cảm mang tính cá nhân
Đây là loại trầm cảm xuất phát và tác động trực tiếp lên chính người bệnh. Loại trầm cảm này rất dễ dẫn đến bỏ cuộc, thậm chí tự sát nếu không được phát hiện, chữa trị hay chia sẻ sớm.
Những nguyên nhân thường thấy dẫn đến trầm cảm mang tính cá nhân gồm:
- Bất ổn trong cuộc sống (mất ngủ, sử dụng chất cồn).
- Gặp vấn đề về tài chính.
- Gặp các biến cố lớn trong đời (thất tình, hôn nhân đổ vỡ, người yêu quý đột ngột qua đời).
- Bất mãn về chế độ đãi ngộ, bị thất hứa hoặc bị lừa dối (nợ lương, không được hỗ trợ chữa trị chấn thương, bị đuổi khỏi đội không rõ nguyên nhân).
Những con số đáng suy ngẫm
Theo thống kê được Hội tâm thần học Việt Nam công bố gần đây thì mỗi năm ở Việt Nam có đến khoảng 40.000 người tự sát vì trầm cảm. Riêng trong lĩnh vực thể thao, con số này chưa được thống kê chính thức, nhưng cũng là vấn đề rất cần được quan tâm.
Các khảo sát cho thấy những môn thể thao mang tính chất đối kháng lại có tỷ lệ VĐV mắc chứng trầm cảm thấp hơn so với những môn cá nhân.
Một khảo sát trên 2000 VĐV ở nhiều môn thể thao cho ra kết quả: khoảng 20% số VĐV này gặp căng thẳng cao độ sau khi thi đấu, nhất là khi có kết quả thua hoặc thất bại nặng nề. 5-10% số VĐV này bị căng thẳng cao độ kéo dài dẫn đến trầm cảm.
Những môn thể thao có tỷ lệ VĐV mắc chứng căng thẳng cao độ rồi dẫn đến trầm cảm là những môn đòi hỏi sự khổ luyện từ nhỏ. Thể dục dụng cụ xếp hàng đầu trong số này về mức độ khổ luyện.
Những bé trai, bé gái được bắt đầu huấn luyện từ khi mới chỉ 5 tuổi và kéo dài quá trình khổ luyện đến tận 14-15 tuổi, trước khi đủ trình độ để thi đấu nhiều cấp độ.
Những chương trình đào tạo, tập luyện đến mức khắc khổ không chỉ tác động lên cơ thể mà còn gây ra những ám ảnh suốt đời về tâm lý. Đau đớn thể xác, áp lực phải vượt qua các vòng tuyển chọn và cả ước mơ, ảo tưởng về sự thành công trong tương lai khiến nhiều VĐV nhí “chết yểu sự nghiệp” từ rất sớm.
Một trong những ngôi sao thể dục dụng cụ nổi tiếng nhất thế giới liên quan đến sức khỏe tâm lý là “thần đồng” Simone Biles (Mỹ). Biles dù mới 24 tuổi những đã giành tới 32 huy chương các loại ở đấu trường Olympic và thế giới. Cô là một trong những VĐV thể dục dụng cụ thành công nhất trong lịch sử thể thao Mỹ và thế giới.
Tuy nhiên, cô gái này đã trải qua nhiều biến cố trong quá trình tập luyện và thi đấu: từ việc bị bác sĩ đội tuyển quấy rối tình dục, chấn thương dai dẳng và đặc biệt là áp lực được kỳ vọng quá lớn từ người hâm mộ. Biles mới đây đã bỏ thi đấu nhiều nội dung sở trường ở Olympic Tokyo 2020 vì vấn đề sức khỏe tâm lý, làm dấy lên những lo ngại về vấn đề tế nhị này trong giới thế thao.
Ngoài ra, những ngôi sao lớn khác như “kình ngư” Michael Phelps, VĐV bơi xuất sắc nhất mọi thời đại với 28 huy chương Olympic, giữ kỷ lục giành 23 HCV Thế vận hội, cũng đã từng mắc chứng trầm cảm và nghĩ đến cái chết; hay Naomi Osaka, tay vợt 4 lần vô địch Grand Slam, người châu Á và Nhật Bản đầu tiên giữ vị trí số 1 quần vợt nữ thế giới, cũng gặp vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe tâm lý thời gian qua.
Ở Việt Nam, không ít VĐV gặp vấn đề về tâm lý như: Nguyễn Thị Oanh (mất ngủ, suýt từ giã sự nghiệp điền kinh vì viêm cầu thận); anh em VĐV chạy 400m Quách Công Lịch, Quách Thị Lan từng khủng hoảng tinh thần vì chấn thương kéo dài; võ sĩ karatedo đẳng cấp thế giới Nguyễn Thị Ngoan mắc trầm cảm tới 2 năm, trước khi trở lại sàn đấu…
Còn rất nhiều vấn đề, cá nhân cụ thể từng liên quan đến trầm cảm thể thao mà chúng tôi sẽ tiếp tục đề cập đến ở những bài viết sau về chủ đề nhạy cảm này.
Vươn lên đỉnh cao thế giới ở tuổi 19, tài năng hiếm có của Karate Việt Nam Nguyễn Thị Ngoan đã phải đối mặt với căn bệnh trầm cảm như thế nào.
Tay vợt nữ số 2 thế giới Naomi Osaka vừa làm chấn động làng tennis, vì bỏ Roland Garros 2021 do không muốn dự họp báo. Thế nhưng, BTC Wimbledon tuyên bố sẽ không nhân nhượng cô về việc này.
Khép lại sự nghiệp thi đấu nhiều thăng trầm, giờ đây LaMarcus Aldridge sẽ tiếp tục một cuộc chiến mới với những căn bệnh nguy hiểm.
Chia sẻ của một bà mẹ "hot girl" sau khi hoàn thành cuộc đua marathon lần đầu tiên trong cuộc đời về chạy bộ đã thay đổi cuộc đời cô gây sốt cộng đồng mạng.
Cuộc hôn nhân tưởng chừng đẹp như mơ, với 3 con nhỏ của người mẫu Danielle Lloyd và tiền vệ Jamie O’Hara chính thức tan vỡ vào tháng 12 năm ngoái.
Cập nhật trực tiếp UFC sự kiện UFC 307 với trận bảo vệ đai hạng bán nặng của đương kim vô địch Alex Pereira và đối thủ Khalil Rountree Jr.
Cập nhật danh sách đội giành quyền vào tứ kết CKTG 2024, 8 đội tuyển Liên Minh Huyền Thoại mạnh nhất thế giới là những đại diện đến từ đâu?
Người hâm mộ sẽ phải đợi thêm một thời gian để được chứng kiến màn ra mắt của bộ ba siêu sao Luka Doncic, Kyrie Irving và Klay Thompson trong màu áo Dallas Mavericks.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Real Madrid vs Villarreal thuộc vòng 9 La Liga 2024/25 vào lúc 2h00 ngày 6/10.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Chelsea vs Nottingham thuộc vòng 7 Ngoại hạng Anh 2024/25.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Aston Villa vs MU thuộc vòng 7 Ngoại hạng Anh 2024/25.
Xem trực tiếp CKTG 2024. Cập nhật link trực tiếp, diễn biến và kết quả các trận đấu của Chung Kết Thế Giới 2024, giải đấu lớn nhất trong năm của Liên Minh Huyền Thoại.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Arsenal vs Southampton thuộc vòng 7 Ngoại hạng Anh 2024/25.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Crystal Palace vs Liverpool thuộc vòng 7 Ngoại hạng Anh 2024/25.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Leicester vs Bournemouth thuộc vòng 7 Ngoại hạng Anh 2024/25.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Everton vs Newcastle thuộc vòng 7 Ngoại hạng Anh 2024/25.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Brentford vs Wolves thuộc vòng 7 Ngoại hạng Anh 2024/25.
Chuyên gia của tờ Evening Standard đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Man City vs Fulham thuộc vòng 7 Ngoại hạng Anh 2024/25.
Trung Quốc và Indonesia sẽ gặp nhau trong trận chung kết Giải vô địch đồng đội hỗn hợp trẻ thế giới lần thứ 5 - Suhandinata Cup 2024, sau khi giành chiến thắng trước Malaysia và Nhật Bản.
Cập nhật trực tiếp ONE Championship sự kiện ONE Fight Night 25 với trận bảo vệ đai của ĐKVĐ Kickboxing hạng 77kg Alexis Nicolas trước cựu vương Regian Eersel.
Trực tiếp giải cầu lông vô địch đồng đội hỗn hợp trẻ thế giới BWF 2024 tranh Cúp Suhandinata nội dung nam và nữ hôm nay. Cập nhật link xem trực tuyến cầu lông vô địch đồng đội hỗn hợp trẻ thế giới BWF 2024 tranh Cúp Suhandinata mới nhất.
Dù đã rất cố gắng tạo ra lợi thế ở đầu game nhưng GAM vẫn không thể chiến thắng được những pha giao tranh và để trận đấu tuột khỏi tay mình.
Cập nhật kết quả, bảng xếp hạng ĐTDV Mùa Đông 2024 mới nhất. Giải đấu số 1 của Liên Quân Việt Nam hứa hẹn sẽ mang đến những màn trình diễn mãn nhãn, cảm xúc và bùng nổ hơn bao giờ hết.
GAM Esports và Viking Esports sẽ thi đấu ngay từ vòng khởi động của CKTG 2024 với những đối thủ đến từ PCS và LEC.
Cập nhật kết quả DTDV Mùa Đông 2024 tuần 1: Bất ngờ xảy ra ngay từ tuần thi đấu đầu tiên của Đấu Trường Danh Vọng.
Cập nhật lịch thi đấu Boxing trận đối đầu siêu kinh điển giữa hai ngôi sao bất bại hạng bán nặng: Artur Beterbiev và Dmitry Bivol.
Chuyên gia của tờ La Gazzetta dello Sport đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Napoli vs Como thuộc vòng 7 Serie A 2024/25.
Chuyên gia của tờ La Gazzetta dello Sport đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Verona vs Venezia thuộc vòng 7 Serie A 2024/25.
Kết quả bóng đá vòng 4 V.League 2024/25 hôm nay. Cập nhật kqbd, bảng xếp hạng giải vô địch Quốc gia Việt Nam mùa giải 2024/25 mới nhất.
Mike Tyson vừa tung video ghi lại cảnh đấm liên hoàn khiến HLV hỗ trợ tối tăm mặt mũi như "lời đe dọa" đanh thép gửi đến Jake Paul trước màn so găng.
Sáng nay (04/10), Lễ Khai mạc Giải Quần vợt Vô địch Năng khiếu Quốc gia - Cúp Phước Thành IV 2024 đã diễn ra tại Cụm sân quần vợt Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu Thể dục Thể thao tỉnh Vĩnh Long.
Ngày cuối cùng của Peri Open Pool 2024 đã đi đến bán kết. Hai cặp đấu của vòng 4 cơ thủ mạnh nhất là Francisco Sanchez Ruiz vs Mickey Krause và Dimitris Kam
Luôn xuất hiện với cái đầu trọc ở mỗi lần thượng đài, Alex Pereira có một lý do khá hài hước để làm điều này mỗi khi chuẩn bị thi đấu tại UFC.
Tuyển Việt Nam sẽ chỉ có một trận thi đấu giao hữu với đội tuyển Ấn Độ trong tháng 10 này sau khi Li Băng không thể tham dự.
Những đội hình mạnh nhất DTCL 14.19 TFT. Hãy cùng tìm hiểu về meta 14.19 và những vị tướng, Hệ Tộc bá đạo trong phiên bản mới nhất của Đấu Trường Chân Lý.
Các ngôi sao hàng đầu như Stephen Curry, LeBron James hay Kevin Durant đứng đâu trong top những cầu thủ lương cao nhất NBA mùa giải 2024-25 tới?
DNSE Aquaman Vietnam 2024, giải hai môn phối hợp bơi - chạy nằm trong hệ thống giải chạy lớn nhất Việt Nam – VnExpress Marathon đã chính thức mở cổng đăng ký từ ngày 28/9/2024.
Lường Đức Thiện tưởng như đã đặt một chân vào bán kết Peri Open Pool 2024, nhưng những tình huống xử lý chưa chuẩn xác khiến tay cơ người Bắc Kạn nhận thất bại trước Dimitris Loukatos.
Tổng hợp lịch thi đấu CKTG LMHT 2023. Cập nhật nhanh nhất và mới nhất lịch CKTG LOL 2023, giải đấu lớn nhất trong năm của tựa game Liên Minh Huyền Thoại.
Đội tuyển Cầu lông Việt Nam sẽ thi đấu trận tranh xếp hạng 17-18 với Hong Kong Trung Quốc, còn Sri Lanka gặp New Zealand để tranh hạng 19-20.
Bóng chuyền nữ Thanh Hoá tiếp tục tạo dấu ấn khi chiêu mộ ngoại binh cực khủng tới từ Trung Quốc, sẵn sàng tạo nên bất ngờ vòng Chung Kết giải VĐQG 2024.
Để chuẩn bị cho vòng Chung kết giải hạng A với mục tiêu quyết tâm lên hạng, bóng chuyền nam Công An Tp.Hồ Chí Minh đã chốt cho mình ngoại binh tới từ Campuchia.
Sự trở lại tại UFC 307 một lần nữa chứng minh đẳng cấp và ngọn lửa chiến đấu trong người huyền thoại Jose Aldo luôn hiện hữu.
Cho dù mới lần đầu tham dự Giải vô địch đồng đội hỗn hợp trẻ thế giới - Suhandinata Cup, Trinidad & Tobago và New Zealand đều có chiến thắng ấn tượng.
Pháp đã cho thấy vị thế của một cường quốc đang lên, khi họ vượt qua nhà vô địch Suhandinata Cup 3 lần Hàn Quốc trong trận chiến giành vị trí 9-16 tại Giải Vô địch Cầu lông trẻ thế giới năm 2024.